Cousas

Non teñas medo, Ramón; o mar levóuno, o mar dará para outro. [O Rifante]

Velahí un cadro dun pintor; pero aínda hai máis na paisaxe, pois tocan a morto no campanario da Eigrexa e o son é tan amargurado coma se batesen a campá coa mesma cabeza do morto e non adiviñamos en cál casa do lugar hai desgracia porque todas, todas, están tristes.

O tempo engalanóu cunha tona de ouro e prata o vello castelo feudal; os esclavos do fisco sachan o millo nas leiras; antre os salgueiros sombrizos do fondo do val avístase a fouce do río. [A carón da natureza].

—¿Sabes unha cousa? —dixo—. Hai fame ¡fame! na casa do Rifante. Ti xa sabes que nunca pedín nada a ninguén; mais, agota veño petar na túa porta para que me emprestes mil reás. Quero botarlle un balcón novo á miña casa, ¿sabes?, e así a xente que vexa que ando en obra non pensará que os meus non teñen qué levar a boca.

É no intre en que a terra, para se durmir, vaille virando as costas á luz e o fume das tellas, mesto e leitoso, vaise esparezando no fondo do val.

Canales de boa pedra, lagares que lembran fartura, traves apodrecidas, moreas de tella; todo vai amortaxado con edras, silvas e loureiros, e por riba daquela vizosa vexetación as follas amarelas e vermellas dunha viña sen froito.